Wiedza ucieleśniona tworzy się przez bycie razem w danym miejscu i czasie. Wynika z otwarcia się na taki rodzaj poznania, jaki zwykle chowa się za słowami – definicjami, terminami i nazwami. Dlatego Spacer o zmierzchu, który zaplanowano na 28 maja, będzie nie tylko działaniem badawczym skupionym na terenie Lasu Zwierzynieckiego w Białymstoku, ale też próbą dostrojenia się do otaczającego nas miejsca i poznania go nowymi narzędziami. Spekulując nad przyszłością miejskiej zieleni, zastanowimy się, z czego wyrasta ochrona przyrody i przed jakimi staje dylematami.
Wiemy już, że konieczne jest przedefiniowanie relacji ludzko-więcej-niż-ludzkich, ale jak to się ma do potrzeby ochrony gatunków i ekosystemów? Las Zwierzyniecki jako ekosystem o płynnych granicach – zaczynający się od ogrodu pałacowego, a kończący na ogródkach działkowych i przedmieściach Białegostoku, jest dobrym miejscem, żeby spróbować zmierzyć się z tymi pytaniami. Jego tożsamość – jako dawnego terenu łowieckiego, a obecnie miejsca miejskiej rekreacji – sytuuje go na przecięciu różnych polityk i narracji. Spacer o zmierzchu ma również charakter regeneracyjny, wiążąc ze sobą format spaceru, pracy z ciałem i tekstem. Przewodnikami będą dla nas mchy, grzybnie i kłącza – nie jako konkretne gatunki, ale jako ciała o strukturze połączonej, przenikającej się i rozrastającej.
Spacer poprowadzi Krystyna Jędrzejewska-Szmek – artystka wizualna i biolożka. Osią jej zainteresowań są wzajemne powiązania i napięcia w relacjach międzygatunkowych. Jej praktyka jest oparta na badaniach. Inspiruje się nauką, jednocześnie z nią polemizując. Interesuje się krytycznymi studiami nad roślinami. Członkini Grupy ZAKOLE, która skupia się na poszukiwaniu sposobów opowiadania i doświadczania terenów takich jak bagna oraz przybliżania perspektywy zamieszkujących je istot (Zakole.pl). https://krystynaszmek.cargo.site/
Zachęcamy do zabrania karimat lub podkładek do siadania na wilgotnej trawie oraz termosu z wrzątkiem. Będziemy chodzić po wilgotnym terenie, dlatego potrzebne będą niskie kalosze lub buty terenowe. Spacer kończy się po zmroku, więc warto zabrać dodatkową warstwę ubrania.
Spacer jest częścią projektu „Wspólnota międzygatunkowa. Sąsiedzkość natury w Białymstoku” realizowanego w ramach szerszego przedsięwzięcia „Laboratorium badań nad szczęściem – życie po komfortocenie”*
Sąsiedzkość natury w Białymstoku rozumiana jest jako potrzeba lub konieczność uwzględnienia pełnoprawnego sąsiedztwa natury we wspólnocie miejskiej, a także budowanie interakcji społecznych nie tylko między jednostkami ludzkimi, ale także między ludźmi a sąsiadami pozaludzkimi (rośliny, grzyby, zwierzęta, w tym owady). Pomijanie ich roli prowadzi do zaniku wspólnoty miejskiej, upadku przestrzeni publicznych oraz komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni miejskiej (Erbel, 2009), (Nawratek, 2008), a także bagatelizowania problemów klimatycznych.
Budowanie tak rozumianej wspólnoty miejskiej oznacza z jednej strony dążenie do symbiozy i interakcji ludzi i przyrody oraz zauważenie korzyści płynących z tych relacji – z drugiej zaś wymaga nieustannego podejmowania prób działania ponad różnicami i w połączeniu z podmiotami z różnych obszarów (niezależnie od podziałów politycznych czy dyscyplinarnych) w celu rozwiązania konkretnych problemów w mieście borykającym się z problemami klimatycznymi.
Wynika to z potrzeby poważnego potraktowania współczesnych problemów ekologicznych, a także skutecznego działania na rzecz więziotwórczych relacji społecznych, poprawy jakości przebywania w mieście, sprostania społecznemu zapotrzebowaniu na tereny zielone, a także ochrony i wykorzystania potencjału już istniejących terenów zielonych miasta, które wciąż przechodzi dość dynamiczną modernizację infrastruktury.
Nasze sąsiedztwo określamy przede wszystkim poprzez znikający na naszych oczach fenomen Białegostoku, jakim są lasy położone w granicach miasta, zajmujące obecnie ok. 1846 ha, czyli ok. 18 proc. całkowitej powierzchni (co plasuje Białystok na 9 miejscu wśród polskich miast), a także zapomniane obszary zielonych nieużytków miejskich.
W ramach projektu odbędą się otwarte spotkania, warsztaty, wykłady, w trakcie których zastanowimy się wspólnie nad wzajemnym sąsiedztwem mieszkańców i natury w mieście.
Data:
28.05.2023 (niedziela) godz. 18:30–21:30
