Leczenie choroby próchnicowej u dzieci wymaga opracowania właściwej strategii postępowania. Konieczne jest tutaj uwzględnienie oceny indywidualnych czynników rozwoju choroby, wdrożenie właściwie dobranego programu profilaktyki, a na końcu leczenia odtwórczego. W leczeniu należy wziąć pod uwagę wiek pacjenta, uzyskanie właściwej izolacji pola zabiegowego od wilgoci, a także doświadczenie samego stomatologa. Samo opracowanie ubytków nie wystarczy do wyleczenia próchnicy, jednak wdrożenie właściwej profilaktyki może zahamować jej rozwój.
Profilaktyka jako podstawa działania
Bardzo istotnym środkiem profilaktycznym jest codzienne, co najmniej dwukrotne szczotkowanie zębów z wykorzystaniem past z fluorem. Może ono zahamować rozwój próchnicy początkowej. Stomatolodzy powinni promować także zdrową dietę, egzogenną profilaktykę fluorkową oraz uszczelnianie bruzd i szczelin zębowych. To bardzo istotne, ponieważ skuteczność żywicowych uszczelniaczy wynosi około 90% po roku, a 50% po 5 latach.
Kiedy stosować uszczelniacze bruzd i szczelin?
Uszczelnianie i lakierowanie należy stosować przede wszystkim u dzieci z grupy ryzyka pojawienia się choroby próchnicowej. Świadczy o tym występowanie próchnicy w uzębieniu mlecznym, próchnica w jednym lub więcej zębów trzonowych stałych, czy choroba próchnicowa u rodzeństwa. Do grupy ryzyka zaliczają się też dzieci specjalnej troski cierpiące na upośledzenie fizyczne, psychiczne lub intelektualne. Próchnica może pojawić się również u dzieci z łagodną postacią hipoplazji lub głębokimi bruzdami i szczelinami. Uszczelniacze żywicowe są w takich wypadkach najlepszym wyborem, z kolei materiały szkło-jonomerowe sprawdzają się jako przejściowe uszczelniacze bruzdach zębów częściowo wyrżniętych. Uszczelnienia wymagają zdrowe bruzy oraz takie z próchnicą w obrębie szkliwa, lecz bez utraty jego ciągłości.
Dlaczego warto leczyć chorobę próchnicową?
Przede wszystkim usunięcie zmienionej chorobowo tkanki chroni ząb przed kolejnymi uszkodzeniami, a jego dalsza destrukcja zostaje zahamowana. Zatrzymane jest również rozprzestrzenianie się infekcji do miazgi, nie dochodzi też do przedwczesnej utraty zębów. Przywrócona zostaje struktura anatomiczna zęba wraz z jego funkcjami. Jednak opracowanie ubytków metodą tradycyjną nie jest jedynym rozwiązaniem, ponieważ coraz częściej sięga się po metody oparte na modyfikacji środowiska płytki bakteryjnej.
Jak wygląda leczenie ubytków próchnicowych
Metoda klasyczna obejmuje całkowite usunięcie tkanek zmienionych oraz rekonstrukcję zęba. Możliwe jest też częściowe usunięcie tkanek zmienionych próchnicowo w postępowaniu jedno lub wieloetapowym, a następnie odtworzenie zęba. W niektórych przypadkach stosuje się również pozostawienie zmienionych chorobowo tkanek oraz szczelne zamknięcie zęba (metoda Hall). Gdy w chorobie próchnicowej w zębach mlecznych doszło do powikłań, takich jak nieodwracalne stany zapalne miazgi lub zgorzel miazgi, a leczenie kanałowe jest niemożliwe, niestety niezbędna staje się wówczas ekstrakcja.
Artykuł powstał we współpracy z czasopismem Forum Stomatologii Praktycznej.
