Troska o odpowiedni rozwój kośćca u dzieci, dbanie o prawidłową mineralizacją kości, ale też zmniejszenie ryzyka złamań – wszystko to zadania, które są realizowane właśnie poprzez dostarczanie organizmowi odpowiednich składników odżywczych, w tym witamin. To niezwykle ważne, bo uwarunkowania rozwojowe w dużej mierze stanowią potencjał, z jakim dziecko wejdzie w dorosłe życie. Jakie składniki powinny znaleźć się na talerzu najmłodszych?
Na prawidłowy rozwój kości składa się wiele procesów. Nie jest to tylko zadanie, które stoi przed układem kostnym, ale także układem krwionośnym, immunologicznym, nerwowym oraz hormonalnym. We wszystkich z nich powinna być zachowana równowaga, co przełoży się na odpowiedni wzrost dziecka. Co ważne, jest to proces długotrwały, który zajmuje kilkanaście pierwszych lat życia. Owszem, w ciągu tego okresu występują bardziej intensywne fazy wzrostu i to właśnie wtedy należy przede wszystkim zadbać o dostarczanie niezbędnych składników.
Kiedy się to dzieje? Początkowo intensywny wzrost trwa od urodzenia do około 3. roku życia. Następnie jest on nieco wolniejszy, co rzecz jasna całkowicie go nie hamuje. Ponownie przyspiesza w okresie dojrzewania i przez około 2-3 lata potrafi znacznie zmienić budowę kości młodego człowieka. Okresy te wiążą się m.in. z rozwojem szkieletu oraz mineralizacją kręgosłupa.
Składniki, które budują kości twojego dziecka
W tym czasie ogromną rolę odgrywa szczególnie wapń. W celu jego dostarczenia warto włączyć do diety dziecka migdały, mak, morele, figi, sardynki, soję, czy też orzechy laskowe. Pamiętajmy jednak, że samo spożywanie tych produktów nie jest gwarancją stuprocentowego sukcesu w uzupełnianiu poziomu wapnia. Ważna jest w tym procesie także jego przyswajalność, którą mogą wspierać właśnie witaminy dobre na kości.
- Witamina D
Pełni ważną rolę w gospodarce wapniowo-fosforanowej, bo stymuluje wchłanianie obu tych mikroelementów. To właśnie one są podstawowymi budulcami kości oraz zębów. W dalszej kolejności uczestniczy także w przekształcaniu ich w takie związki, które bezpośrednio mogą być włączone w strukturę kości.
Niestety, w naszej strefie klimatycznej niemalże niemożliwym jest utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy D w organizmie. Jest ona syntetyzowana przez skórę, co dzieje się pod wpływem promieni słonecznych. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że nasilenie wystarczające do tego procesu ma miejsce w Polsce zaledwie w okresie od połowy kwietnia do połowy września, musimy liczyć się z niedoborami. Boryka się z nimi większość społeczeństwa. Co ważne, nie da się ich uzupełnić pożywieniem, ponieważ znajdująca się w nim ilość witaminy D jest niewielka. Jak jej niedobór może objawiać się u dziecka? Mogą być to właśnie zaburzenia w rozwoju kośćca, ale także przemęczenie, zaburzenia nastroju, trudności w skupieniu uwagi czy też osłabiona odporność.
W związku z tym, jest to witamina, której suplementacja jest niemalże obowiązkiem. W przypadku dzieci należy jednak zwrócić uwagę, aby preparaty były dostosowane do ich potrzeb. Pamiętajmy też, że witamina D jest składnikiem rozpuszczalnym w tłuszczach. Przyjmując więc odpowiednią suplementację, warto robić to wraz z posiłkiem bogatym właśnie w wymieniony tu makroelement. Bogate w tłuszcze są, np. łosoś, makrela, orzechy, awokado, oliwa z oliwek, olej słonecznikowy.
- Witamina K
Przede wszystkim jest kojarzona z układem krwionośnym – i słusznie. Przy tym jednak odgrywa ważną rolę także w procesie metabolizowania wapnia. Jej niedobór znacznie zwiększa ryzyko zaburzeń w mineralizacji kości oraz wystąpienia osteoporozy. Witamina K, podobnie jak witamina D, jest syntetyzowana endogennie, co oznacza, że podstawą jej dostarczenia nie jest żywność. Produkują ją obecne w jelitach bakterie. Mimo wszystko należy pamiętać o podawaniu dziecku: brokułów, selera, szpinaku, sałaty, ogórka, awokado, jajek, sera, a z produktów mięsnych – wątróbki.
- Witaminy z grupy B
Szczególnie ważne są w tym przypadku witaminy B6, B12, kwas foliowy oraz ryboflawina. Chronią m.in. włókna kolagenowe przed zerwaniem, co nie dopuszcza do uszkodzeń w matrycy kostnej. Wpływają także m.in. na układ nerwowy oraz krwionośny, których prawidłowe działanie jest niezbędne w okresie rozwoju dziecka i tym samym wspiera jego wzrost.
Które jeszcze witaminy są ważne dla zdrowia kości?
Znacząca jest także witamina C, która oprócz bycia „królową odpornośći” wpływa również na przyswajanie wapnia oraz syntezę kolagenu, co jest niezwykle istotne dla wytrzymałości stawów. Jeśli zaś chodzi o witaminę A, jej niedobór może wiązać się z zahamowaniem wzrostu u dzieci oraz zwiększoną częstotliwością złamań.
Jak widać, nie można bagatelizować potrzeb dziecięcego organizmu, bo jego układ kostny może znacznie na tym ucierpieć – pamiętaj o odpowiedniej diecie, w razie potrzeby suplementacji i koniec końców – radości z prawidłowego rozwoju dziecka!
