Kluczowymi czynnikami wpływającymi na stan zdrowia i długowieczność jest sposób odżywiania się i regularna aktywność fizyczna. Każdego dnia zastanawiamy się, które produkty spożywcze włączyć do diety, aby przynosiły nam jak najwięcej prozdrowotnych korzyści. To właśnie te codzienne wybory i właściwie zbilansowana dieta bezpośrednio wpływają na nasze samopoczucie i zdrowie. Zastanówmy się więc, co jeść, aby mieć więcej energii, nie tylko wiosną.
Prawidłowe odżywianie=witalność i zdrowie
Jak istotny jest sposób odżywiania dla pracy naszego mózgu i wydolności naszego organizmu, wskazują coraz liczniejsze badania[1],[2]. Obecnie wiadomym jest, że wystąpienie zaburzeń pamięci i ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera i Parkinsona) jest większe u osób, które nieprawidłowo się odżywiają. Zwraca się nawet uwagę, że prawidłowo zbilansowana dieta może wpływać na zmniejszenie dolegliwości związanych z depresją. Wynika to z zależności pomiędzy prawidłowym funkcjonowaniem komórek mózgowych, a dostarczaniem im odpowiedniej ilości składników pokarmowych. Z kolei osoby intensywnie trenujące i sportowcy doskonale wiedzą, jak istotne jest prawidłowe odżywianie dla wydolności fizycznej. Gdy w diecie brakuje węglowodanów, białka, tłuszczy, witamin i składników mineralnych, zmniejsza się wytrzymałość podczas ćwiczeń fizycznych i siła mięśniowa, a także pogarsza się regeneracja organizmu po wysiłku fizycznym. Dlatego tak ważne jest aby w naszej diecie występowały produkty z wszystkich grup produktów spożywczych. Warzywa i owoce oraz przetwory z tych produktów są podstawą dobrze zbilansowanej diety. Powinny one stanowić połowę tego co spożywany. Dostarczają one poza makroskładnikami diety również dużych ilości witamin, składników mineralnych oraz innych związków bioaktywnych koniecznych dla prawidłowego funkcjonowanie mózgu oraz całego organizmu. Dlatego aby mieć „więcej energii” pamiętajmy o warzywach i owocach oraz ich przetworach takich jak np. soki w codziennej diecie.
Ekspert dr hab. Dariusz Włodarek z Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie radzi, o czym warto pamiętać każdego dnia, by mieć więcej energii:
- Dzień zaczynaj od śniadania. Wydawało by się, że wszyscy o tym wiedzą, a jednak wiele osób nie jada śniadania lub jada je zbyt późno, przez co naraża się na „spadek energii” już od rana.
- Jedz przynajmniej trzy główne posiłki – Jedząc regularnie zapewniamy równomierne dostarczanie składników pokarmowych w ciągu dnia. Długie przerwy pomiędzy posiłkami mogą powodować uczucie zmęczenia, senności, rozdrażnienia.
- Jedz dużo warzyw i owoców. Pomimo licznych ogólnodostępnych informacji na temat roli warzyw i owoców w zbilansowanej diecie, Polacy wciąż spożywają ich niewystarczającą ilość (ok. 280 g na osobę w ciągu dnia z rekomendowanych minimum 400 g na osobę[3]). Organizm człowieka jest bardzo złożonym układem. Procesy w nim zachodzące wymagają obecności odpowiedniej ilości i proporcji składników pokarmowych, w tym witamin i składników mineralnych. Należy pamiętać, że ich niedobory mogą prowadzić do pogorszenia funkcjonowania narządów i układów. Warzywa i owoce dostarczają większości witamin i składników mineralnych nie tylko w odpowiedniej ilości, ale i w odpowiedniej proporcji. Są też źródłem innych substancji bioaktywnych. Obecnie w sklepach świeże warzywa i owoce w różnym asortymencie są dostępne przez cały rok. Nie zapominajmy jednak o ich postaci mrożonej oraz sokach, które mogą stanowić 1 z 5 rekomendowanych porcji tych produktów w ciągu dnia.
- Produkty zbożowe staraj się wybierać w postaci pełnoziarnistej lub razowej czyli o niższym indeksie glikemicznym. Tego typu produkty są źródłem glukozy dla naszego organizmu długo wykorzystywanym po spożyciu posiłku – glukoza jest głównym „paliwem” dla mózgu, jak również dla mięśni.
- Jedz regularnie produkty mleczne i z umiarem inne produkty zwierzęce. Wybieraj zdrowe tłuszcze roślinne.
- Pij płyny w ilości 1,5-2,0 litry dziennie – odwodnienie jest czynnikiem który pogardza wydolność organizmu. Starajmy się pić dużo wody, ale pamiętajmy również, ze takie produkty jak soki warzywne lub owocowe, również wspierają nawodnienie organizmu, Co więcej, soki podobnie jak warzywa i owoce, z których powstały dostarczą również potasu i innych składników mineralnych, które są niezbędne do prawidłowej gospodarki wodnej naszego organizmu jak również wody, ponieważ soki składają się z niej prawie w 90%.
Stosując się do tych kilku prostych zasad każdego dnia, spożywając posiłki zgodnie z zaleceniami żywieniowymi, i nie zapominając o aktywności fizycznej możemy dostarczyć swojemu organizmowi więcej energii i dobrego samopoczucia.
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6746160/
[2] Frączek B, Krzywański J, Krysztofiak H (red.) Dietetyka sportowa. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2019
[3] Dane IERiGŻ oraz GUS za 2019 rok Badanie Gospodarstw Domowych łącznie z wybranymi przetworami bez soków
