To jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku. Nietrzymanie moczu (NTM, inkontynencja) – uważane już za chorobę społeczną – oznacza niekontrolowane wydalanie moczu. Szacuje się, że na świecie zmaga się z nim ponad 300 mln kobiet i 120 mln mężczyzn. Jak poradzić sobie z tą niezwykle kłopotliwą dolegliwością i jakie znaczenie w terapii NTM może mieć kolagen?
Rodzaje nietrzymania moczu
Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nietrzymanie moczu oznacza niezależny od woli wyciek moczu przez cewkę moczową. Problem dotyczy przede wszystkim kobiet – aż 25-45 proc. z nich, niezależnie od wieku, na pewnym etapie życia doświadcza kłopotów z nieprawidłowym oddawaniem moczu oraz z jego utrzymaniem. Dane prawdopodobnie są jednak zaniżone z powodu wstydu i niechęci do poruszania tematu NTM.
Wyróżnia się kilka rodzajów nietrzymania moczu:
- Wysiłkowe – mocz zostaje wydalony, gdy pęcherz znajduje się pod ciśnieniem, np. podczas kaszlu czy kichnięcia. Bezwiednemu wypływaniu niewielkiej ilości moczu nie towarzyszy uczucie parcia na pęcherz. Jest to najczęściej skutek osłabienia lub uszkodzenia mięśni dna miednicy czy zwieracza cewki moczowej.
- Nietrzymanie moczu z nagłym parciem – nagły wypływ moczu związany z silną potrzebą skorzystania z toalety, często występujący w nocy. Ten rodzaj nietrzymania moczu może być efektem nadczynności mięśnia wypieracza pęcherza.
- Mieszane – łączy cechy NTM wysiłkowego i z nagłym parciem, najczęściej związane z niedrożnością pęcherza.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia – przewlekłe zatrzymanie moczu, gdzie pęcherz nie opróżnia się do końca, co skutkuje częstymi, niekontrolowanymi wyciekami moczu. Częściej diagnozowane u mężczyzn z powiększoną prostatą.
Czynniki sprzyjające NTM
Wiele chorób i okoliczności może zwiększać ryzyko nietrzymania moczu. Należą do nich:
- Okres menopauzalny i niedobór estrogenów,
- Ciąża i poród,
- Nadwaga i otyłość,
- Zabiegi operacyjne w obrębie miednicy,
- Guzy układu moczowo-płciowego,
- Wady wrodzone,
- Przerost prostaty,
- Stosowanie niektórych leków,
- Przewlekłe zaparcia i nieprawidłowe wypróżnianie,
- Urazy rdzenia kręgowego,
- Stwardnienie rozsiane,
- Kamica nerkowa,
- Ciężka praca fizyczna,
- Niektóre choroby przewlekłe (np. cukrzyca, przewlekła obturacyjna choroba płuc),
- Zaburzenia o podłożu psychicznym,
- Starzenie się organizmu.
Jak leczyć nietrzymanie moczu?
Problem NTM jest poważny i nie powinien być bagatelizowany. Prof. dr hab. n. med. Witold Malinowski, specjalista ginekolog-położnik, podkreśla, że w starzejących się społeczeństwach liczba cierpiących na to powikłanie będzie wzrastać, wywierając coraz większy wpływ na jakość życia. Niestety, niska świadomość społeczna dotycząca NTM oraz wstyd związany z poruszaniem tego tematu powodują, że wiele osób nie szuka pomocy.
Osoby zmagające się z NTM często używają specjalnych wkładek chłonnych, jednak nie rozwiązuje to problemu, a jedynie zwiększa komfort. W terapii NTM stosuje się różne metody, w tym leki zmniejszające potrzebę oddawania moczu oraz zwiększające objętość pęcherza. Nowoczesne metody obejmują również stosowanie kolagenu.
Kolagen na ratunek pęcherzowi
Kolagen, a szczególnie tropokolagen, najmniejsza cząsteczka kolagenu, może odgrywać kluczową rolę w terapii NTM. Tropokolagen tworzy solidne biorusztowanie dla tkanek, które uległy uszkodzeniu. Jego zdolność do wbudowywania się w uszkodzone struktury tkankowe sprawia, że korzystnie wpływa na napięcie mięśni w strefie intymnej, wspierając ich prawidłowe funkcjonowanie.
Badanie „Wpływ mezoterapii tropokolagenem na jakość życia kobiet z nietrzymaniem moczu – badanie wstępne”, prowadzone przez prof. dr hab. Małgorzatę Jerzak, wykazało, że dostarczenie tego białka z zewnątrz może spowalniać procesy degradacji tkanek. Cząsteczki tropokolagenu łączą się we włókna kolagenowe, tworząc biorusztowanie. Wstępne wyniki wskazują, że miejscowe podanie tropokolagenu w okolicę cewki moczowej może skutecznie zmniejszać nasilenie nietrzymania moczu i poprawiać jakość życia u kobiet z NTM.
Co jeszcze może pomóc?
Aby poradzić sobie ze schorzeniem, warto systematycznie wykonywać ćwiczenia wzmacniające dno miednicy (mięśnie Kegla) oraz trening pęcherza moczowego poprzez stopniowe wydłużanie przerw pomiędzy uczuciem konieczności oddania moczu a samą czynnością. Istotne jest również utrzymywanie masy ciała w normie, regularna aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia alkoholu, napojów gazowanych oraz zawierających kofeinę, które zwiększają produkcję moczu.
Podsumowanie
Nietrzymanie moczu to poważny problem zdrowotny, który dotyka miliony osób na całym świecie. Warto jednak pamiętać, że istnieją skuteczne metody jego leczenia, w tym obiecujące terapie kolagenowe. Regularne ćwiczenia, zdrowa dieta i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z tą dolegliwością.
Źródła:
- „Nie tylko kobiecy problem”, pacjent.gov.pl,
- „Wpływ mezoterapii tropokolagenem na jakość życia kobiet z nietrzymaniem moczu – badanie wstępne”, prof. Małgorzata Jerzak, m-CLINIC Warszawa,
- „Zastosowanie kolagenu iniekcyjnego w wysiłkowym nietrzymaniu moczu – studium przypadku”, prof. Witold Malinowski, Kutnowski Szpital Samorządowy.
