Stojąc wobec wyboru zawodu medycznego często spotykamy określenia pomoc dentystyczna, asystentka stomatologiczna lub higienistka stomatologiczna. Na ogół używane są one zamiennie, mimo że główne ich podobieństwo to funkcja wsparcia lekarza stomatologa. Wyjaśniamy, na czym polegają różnice i jak zdobyć zawód higienistki stomatologicznej.
Pomoc dentystyczna i asystentka stomatologiczna
To podstawowe kryterium, odróżniające poszczególne zawody średniego personelu stomatologicznego. W odniesieniu do każdego z nich stawiane są różne wymogi kwalifikacyjne, a co za tym idzie – różne obowiązki zawodowe.
Zakres obowiązków i uprawnień zawodowych pomocy dentystycznej jest najbardziej ograniczony. Jest to osoba odpowiedzialna za przygotowanie do zabiegów gabinetu stomatologicznego i stanowiska pracy lekarza, w tym narzędzi, materiałów opatrunkowych i bielizny zabiegowej. Pomoc dentystyczna asystuje lekarzowi podczas zabiegów, podając narzędzia, masy wypełnieniowe, leki, itp. Ponadto sprawuje opiekę nad pacjentem podczas zabiegu, podając mu wodę, materiały higieniczne, dbając o jego wygodę i ułożenie podczas zabiegu.
Zadaniem pomocy dentystycznej jest też odkażanie i wyjaławianie (gotowanie w parze) narzędzi, odkażanie stanowiska pracy lekarza i fotela pacjenta oraz gabinetu przy użyciu lamp UV i środków dezynfekujących. Ponadto często prowadzi ona rejestrację i ewidencję pacjentów.
Wielu lekarzy zatrudnia tylko jednego pracownika do pomocy; w praktyce w większości gabinetów funkcje pomocy dentystycznej wykonują asystentki stomatologiczne, których zadania wymagają wyższych kwalifikacji. Np. asystentka stomatologiczna posiada uprawnienia do obsługi autoklawu – urządzenia do wyjaławiania narzędzi pod ciśnieniem i przy wyższej temperaturze. Ponadto obsługuje sprzęt diagnostyczny i leczniczy, wykonuje niektóre czynności diagnostyczne oraz prowadzi dokumentację zabiegów, rozliczenia leków i zużytych materiałów.
Kompetencje higienistki stomatologicznej
Higienistka stomatologiczna posiada najszersze uprawnienia spośród wszystkich zawodów średniego personelu dentystycznego. Może ona wykonywać zabiegi profilaktyczne (np. fluorowanie), usuwać złogi i osad nazębny, wykonywać lakowanie i lakierowanie zębów, polerowanie, skaling, piaskowanie, itp. zabiegi usuwające kamień nazębny.
Higienistka ma prawo prowadzić prozdrowotną edukację stomatologiczną, szkolenia i konsultacje w zakresie diagnozowania problemów stomatologicznych, wdrażania prawidłowych nawyków dbania o uzębienie oraz doboru środków i akcesoriów do higieny jamy ustnej (pasty do zębów, płyny i żele, nici dentystyczne). Może prowadzić też konsultacje w zakresie stomatologii estetycznej. Wszystkie te czynności higienistka stomatologiczna może wykonywać w ramach samodzielnej działalności gospodarczej.
Zakres wymienionych uprawnień wskazuje, że higienistka stomatologiczna musi orientować się w bieżących osiągnięciach polskiej i światowej stomatologii, zatem powinna ustawicznie się dokształcać i śledzić wszelkie nowości stomatologiczne.
Jak zostać higienistką stomatologiczną?
W systemie nauczania medycznego TEB zawód higienistki stomatologicznej można zdobyć w ciągu dwóch lat (czterech semestrów), ucząc się w trybie dziennym, wieczorowym lub weekendowym. W Białymstoku nauka dostępna jest jedynie w trybie dziennym lub weekendowym, za to jest całkowicie bezpłatna.
Program nauczania obejmuje, oprócz przedmiotów typowo zawodowych, także bezpieczeństwo i higienę pracy, zawodowy język angielski – przydatny do studiowania zagranicznej literatury stomatologicznej, podstawy przedsiębiorczości – dla osób planujących własną działalność oraz język migowy – do porozumiewania się z pacjentami niesłyszącymi.
Nauka zorganizowana jest tak, że już po roku nauki można uzyskać zawód pomocy dentystycznej i podjąć pracę w gabinecie stomatologicznym, kontynuując naukę. Po kolejnym roku uzyskuje się świadectwo ukończenia szkoły i zaświadczenie o zawodzie higienistka stomatologiczna. Zajęcia prowadzone są przez doświadczonych nauczycieli – praktyków, z dostępem do nowoczesnych urządzeń, sprzętu i materiałów dydaktycznych.
Osoby, które zdecydują się przystąpić do egzaminu zawodowego (z uprawnieniami państwowymi) i złożą go z pozytywnym wynikiem, otrzymują dyplom zawodowy oraz certyfikat kwalifikacji zawodowej Wykonywanie świadczeń stomatologicznych z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia jamy ustnej oraz współuczestniczenie w procesie leczenia. Ponadto absolwenci otrzymują zaświadczenie o ukończeniu kursu Pomoc dentystyczna; oznacza to, że de facto w ciągu czterech semestrów nauki można zdobyć dwa zawody.
Oprócz tego można uzyskać dodatkowo szereg certyfikatów, m.in. pierwszej pomocy przedmedycznej, zapobiegania zakażeniom w praktyce stomatologicznej (Ecolab), znajomości oprogramowania KS-Somed i KS-PPS (Kamsoft).
Higienistka stomatologiczna w Białymstoku ma możliwość zatrudnienia w publicznych i prywatnych gabinetach stomatologicznych, poradniach i klinikach dentystycznych. Najlepsze absolwentki mogą uzyskać referencje od szkoły.
