Rozwód to jedno z najbardziej stresujących wydarzeń w życiu każdego człowieka, które nie tylko bezpośrednio oddziałuje na samych jego uczestników, czyli małżonków, ale także na ich dzieci. Opieka nad nimi to jeden z najbardziej spornych elementów całego procesu, który zawsze budzi ogromne emocje i niejednokrotnie bywa źródłem długotrwałych konfliktów. Jak poradzić sobie z tą kwestią w jak najbardziej pokojowy sposób i kto tak naprawdę najczęściej sprawuje opiekę nad małoletnimi dziećmi po rozwodzie?
Tradycyjny podział ról w związku i opieka nad dzieckiem do lat trzech
W tradycyjnym podziale obowiązków przyjęło się, że z uwagi na sprawowaną od urodzenia opiekę nad dzieckiem, to właśnie matka po rozstaniu przejmuje pełnię obowiązków wychowawczych. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku, gdy do rozwodu dochodzi w pierwszych kilku latach życia małoletniego, kiedy to właśnie matka zapewnia mu podstawową opiekę lub też przebywa na urlopie wychowawczym. Wynika to między innymi z faktu, że od samego początku dziecko zwykle jest najbardziej związane emocjonalnie właśnie z rodzicielką i rozstanie z nią na dłuższy czas mogłoby negatywnie odbić się na jego prawidłowym rozwoju i zdrowiu psychicznym.
Warto jednak pamiętać, że przyznanie pełnej opieki jednemu rodzicowi nie jest jednoznaczne z pozbawieniem czy ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiemu. Najczęściej orzekanym wyrokiem w sprawach rozwodowych, powiązanych bezpośrednio z ustaleniem opieki i kontaktów z małoletnimi dziećmi, było pozostawienie pełni władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom w równym stopniu, przy czym w latach poprzedzających najwięcej wyroków kończyło się orzeczeniem miejsca zamieszkania dziecka właśnie przy matce.
Orzeczenia sądu dotyczące opieki nad dzieckiem w wieku szkolnym
W przypadku dzieci starszych, uczęszczających już samodzielnie do szkoły, procentowy podział przydzielenia opieki nad dzieckiem danemu rodzicowi może się nieco różnić niż w przypadku niemowląt. Wynika to w dużej mierze z faktu, że starsze dziecko jest już wystarczająco samodzielne, by móc zostać odseparowane od matki na dłuższy czas, przy czym wciąż głównym aspektem ewentualnego przekazania władzy rodzicielskiej ojcu pozostają warunki finansowe, mieszkalne oraz kwestie związane z niedotrzymywaniem obowiązku rodzicielskiego przez matkę. W Polsce bowiem odgórnie przyjęło się, że dopóki dobro dziecka nie jest zagrożone, stała opieka leży głównie po stronie rodzicielki.
Jeśli mamy wątpliwości jak wygląda nasza sytuacja prawna to warto zasięgnąć porady adwokata. Możemy go poszukać np. na stronie https://www.skuteczny-adwokat.com/sprawy-rozwodowe/ gdzie znajdują się specjaliści specjalizujący się w prawie rozwodowym.
Opieka naprzemienna – zalety i skutki takiego rozwiązania
Jednym ze stosunkowo nowych rozwiązań, dotyczących podziału opieki nad dzieckiem po rozwodzie jest opieka naprzemienna, polegająca na tym, że dziecko tyle samo czasu spędza u jednego rodzica, co u drugiego. Jest to stosunkowo sprawiedliwe wyjście z sytuacji dla rozwiedzionych rodziców, zwłaszcza wówczas, gdy oboje chcą sprawować opiekę nad dzieckiem, jednak nie zawsze małoletni odnajdują się w tym systemie. Do największych zalet tego rozwiązania należy z pewnością fakt, że w przypadku orzeczenia o opiece naprzemiennej, oboje rodziców mają pozostawioną pełnię władz rodzicielskich i nie roszczą wobec siebie dodatkowych nakładów finansowych w postaci alimentów. Wadą takiego rozwiązania jest jednak niestałość miejsca zamieszkania, cykliczna zmiana środowiska, a w skrajnych sytuacjach może dochodzić nawet do problemów z uczestniczeniem w zajęciach szkolnych z uwagi na oddalenie od placówki.
Najważniejsze jest dobro dziecka, czyli kiedy i dlaczego można odebrać lub ograniczyć władze rodzicielską jednemu z rodziców?
W trakcie rozwodu bardzo często dochodzi o eskalacji konfliktów na wielu różnych polach, w tym na tle opieki nad dzieckiem. W przypadku, gdy jedna ze stron nadużywa alkoholu, objawia zachowania agresywne lub w rażący sposób nie przykłada się do udziału w wychowaniu dziecka, sąd może czasowo lub na stałe ograniczyć albo nawet odebrać jej prawa rodzicielskie. Zastosowanie tego przepisu skutkuje niemożnością wykonywania władzy rodzicielskiej wobec małoletniego, a co za tym idzie, wszelkie prawa zostają przy tym rodzicu, któremu władza nie została odebrana. W polskim sądownictwie stroną, która zwykle zostaje pełnoprawnym opiekunem dziecka wciąż pozostaje matka, jednak zdarzają się przypadki, gdy to ojciec przejmuje opiekę nad małoletnim z uwagi na brak zdolności lub możliwości wypełniania swoich obowiązków przez matkę.
Jak zatem widać, w Polsce władza rodzicielska zwykle pozostawiona jest obojgu rodzicom w równym stopniu, jednak w praktyce stała opieka ciąży na tej stronie, u której po rozwodzie zamieszkuje dziecko. Stroną tą w większości przypadków jest matka.
