W swojej pracy „Tatarzy polscy. Ciągłość i zmiana” dr Karolina Radłowska, etnolożka, kustosz Podlaskiego Muzeum Kultury opisuje fenomen żyjącej od wieków na ziemiach polskich mniejszości tatarskiej, jej religię, zwyczaje, obrzędowość i przeobrażenia tożsamości. Jednym z pytań, które sobie zadaje jest jej trwanie.
Autorka bada za sprawą jakich czynników, wewnętrznych i zewnętrznych, społeczności tej udało się zachować własną tożsamość religijną i etniczną? Dlaczego nie zasymilowała się z większościową grupą polską? Do lat 90. XX w. wydawało się, że wszystko do tego zmierza. Okazało się, że to prognozy przedwczesne. Nastąpił renesans etniczności Tatarów.
Tatarzy polscy od lat cieszą się ogromnym zainteresowaniem naukowców, dziennikarzy i turystów licznie odwiedzających historyczne wioski tatarskie znajdujące się w granicach województwa podlaskiego. Jednym z powodów tego zainteresowania jest z pewnością fakt, że na przestrzeni wieków społeczność ta wykształciła niezmiernie ciekawy system religijny będący wynikiem symbiozy islamu i dominującego w tej części Europy chrześcijaństwa. Autorka bada i opisuje ten fenomen, a jednym z celów które jej przyświecają jest przełamanie stereotypów dotyczących postrzegania wyznawców islamu.
– Żyjemy w czasach kiedy pojęcie muzułmanin staje się synonimem osoby zagrażającej europejskim wartościom kulturowym, a wyznawcy islamu w powszechnej opinii traktowani są jako jednolita religijnie i etnicznie grupa. – mówi dr Karolina Radłowska – Nic bardziej mylnego. Między muzułmanami żyjącymi w Polsce istnieje wiele różnic etnicznych i kulturowych. Mamy z jednej strony społeczność imigranckiego pochodzenia, z drugiej – ludność autochtoniczną, jaką są polscy Tatarzy.
Książka jest efektem pracy doktorskiej przygotowanej na Wydziale Historyczno-Socjologicznym Uniwersytetu w Białymstoku, w Instytucie Socjologii, pod kierunkiem prof. dr hab. Andrzeja Sadowskiego. Składa się z dwóch części. Pierwsza jest analizą źródeł zastanych, druga – materiału, zebranego w trakcie badań terenowych wśród społeczności tatarskiej na Podlasiu. Były to badania przeprowadzone metodą wywiadu.
– Badania etniczne są trudnymi badaniami. – przyznaje autorka książki – Problemowi temu poświęcam fragment pracy. Wymieniam tam czynniki, które sprawiają, ze grupa ta jest niechętna takim badaniom. Największą trudnością z jaką przyszło mi się zmierzyć w trakcie badań była sytuacja w jakiej znalazła się grupa w wyniku wewnętrznego konfliktu.
Książkę „Tatarzy polscy. Ciągłość i trwanie” wydała Fundacja Sąsiedzi. Powstała przy wsparciu Uniwersytetu w Białymstoku i Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej.
Książka „Tatarzy polscy. Ciągłość i zmiana” dr Karoliny Radłowskiej, która jest etnologiem, kustoszem Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej, będzie miała premierę na VII Międzynarodowych Targach Książki w Białymstoku. (w sobotę 21. 04 o godz. 13.30 – podpisywanie książki, stoisko nr ½, w niedzielę 22.04 o godz. 10.00 – spotkanie autorskie, Green room).
