Nie od dziś wiadomo, że wolne rodniki mają znaczny wpływ na długość życia. Odpowiadają też za wiele powikłań zdrowotnych. Dowiedz się czym są wolne rodniki i jak ustabilizować ich ilość w organizmie.
Czym są i jak działają wolne rodniki ?
Wolne rodniki to rodzaje chemiczne takie jak atomy, jony czy cząsteczki (lub ich fragmenty). Na swej orbicie posiadają jeden niesparowany elektron, który dąży do uzyskania tzw. pary elektronowej o przeciwnym biegunie naładowania. Do uzyskania tego celu wykorzystują zdolności paramagnetyczne. Dynamiczne wchodzenie w reakcje chemiczne powodują szybkie rekombinacje lub rozpad wolnych rodników. Nagromadzenie się w jednym czasie dużej ilości wolnych rodników nazywamy stresem oksydacyjnym w wyniku, którego dochodzi do szeregu reakcji łańcuchowych. Gdy wolny rodnik nie znajdzie elektronu lub nie może go oddać innej cząsteczce atakuje komórki.
Wolne rodniki powstają na skutek oddychania (reaktywne formy tlenu- RFT), spożywania pokarmu, promieniowania słonecznego, stresu, palenia papierosów, picia alkoholu, braku snu, zanieczyszczonego powietrza, zażywania lekarstw.
Podczas przekształcania tlenu w energię jako produkt uboczny powstaje ok. 2% RFT. Szacuje się, że przez całe życie (ok. 70 lat) w wyniku oddychania powstaje w organizmie 1 tona niespożytkowanego tlenu, który staje się niebezpieczny jeśli w porę nie zostanie zdezaktywowany poprzez antyoksydant.
Stres oksydacyjny
W skrócie jest to zaburzenie równowagi jaka panuje w zdrowym organizmie. Duża liczba wolnych rodników i znaczna ich przewaga nad antyoksydantami nazywana jest stresem oksydacyjnym. Wolne rodniki poprzez swą dynamikę w reakcjach chemicznych szybko tworzą reakcje łańcuchowe polegające na oddaniu lub zabraniu innej cząstce elektronu. Skutki stresu oksydacyjnego można dostrzec na skórze w postaci plam starczych. Jest to wynik utleniania taki sam jaki możemy zaobserwować po przekrojeniu jabłka na pół i pozostawienie go w otwartej przestrzeni. Z czasem zmieni barwę na brunatną.
Wpływ wolnych rodników na długość życia.
Organizm sam wytwarza antyoksydanty w formie glutationu. Dba aby równowaga w organizmie była zachowana. Ilość produkowanego glutationu przez organizm spada wraz z wiekiem. Organizm potrafi również wykorzystać wolne rodniki do walki z ciałami obcymi (bakterie, wirusy). Jednak utrzymywanie się przez dłuższy czas przewagi wolnych rodników prowadzi do uszkodzenia komórek. Tak zaczyna się powolny proces niszczenia narządów. Brak ich odpowiedniej wydolności zaburza cały system organizmu. Przykładem tu jest serce gdzie wraz z wiekiem mięsień zagęszcza się , w odpowiedzi na zgrubienie tętnic. „Grubsze”serce ma niższą maksymalną szybkość pompowania oraz nerki, które stają się mniej skuteczne w czyszczeniu odpadów z organizmu. Wszystkie problemy po nawarstwieniu się znacznie skracają życie. Teoria o wpływie wolnych rodników na starzenie opublikowana została w 1956 roku przez Denhama Harmana a następnie zmodyfikowana w 1972 roku. Zakładała, że uszkodzenia mitochondrialnego DNA prowadzą do mutacji i znacznej akumulacji wolnych rodników w komórkach.
Jakie są konsekwencje stresu oksydacyjnego?
W wyniku ataku wolnych rodników może zostać uszkodzony każdy narząd w organizmie. Od serca, nerek po oczy i mózg. Dotychczas stwierdzono wpływ wolnych rodników na takie choroby jak: miażdżyca, rak (np. nerek, płuc), Alzheimer, Parkinson, zaćma, cukrzyca, wrzody.
Antyoksydanty w pożywieniu.
Wolne rodniki neutralizowane są przez antyoksydanty (przeciwutleniacze). Naturalnymi i skutecznymi są witaminy C i E. Najlepiej stosowane jednocześnie. Witamina C (rozpuszcza się w wodzie) pozwala odbudować się witaminie E ( rozpuszcza się w tłuszczu ). Jednak od kilku lat docenia się skuteczność antyoksydantów zawartych w owocach i warzywach – polifenoli. Do najpopularniejszych zalicza się flawonoidy, antocyjany, garbiki, czy uważane za najmocniejsze oligomeryczne procyjanidyny. Warto wspomnieć o piciu zielonej herbaty i czerwonego wina, oczywiście wszystko z umiarem.
Walka z wolnymi rodnikami
Skuteczność walka z wolnymi rodnikami może być tylko wtedy gdy systematycznie będziemy dbali o stan zdrowia. Istotne są: czyste powietrze, wysypianie się, relaks i dobrze zbilansowana dieta. Trzeba zaznaczyć, że liczy się tu systematyczność. Można też wspomóc się naturalnymi suplementami diety, które zawierają witaminy C i E oraz polifenole, ale je również należy stosować w sposób ciągły.
.
.
| Wioleta Dymon Artykuł został przygotowany dla Super Flavon specjalizującej się w badaniach nad działaniem polifenoli takich jak antocyjany, flawonoidy, garbniki roślinne i procyjanidyny. |
